مطالعه تطبیقی الگوهای زمانی تشکیل اجتماع ملی (ملت) و عوامل مؤثر بر آن در کشورهای در حال توسعه، مبتنی بر منطق فازی

اجتماع ملی (ملت) ب‍‍‍‍‍‍‍‍ه منزله اجتماعِ اجتماعات، در بردارنده خصوصیاتی است که می تواند تأثیرات بسیاری بر تمامی اجزای جامعه داشته باشد. ماهیت و کم و کیف اجتماع ملی بستگی زیادی به چگونگی تشکیل و عناصر ساختاری و عاملیتی مؤثر در تشکیل آن دارد. بررسی نظریه های مرتبط با تشکیل اجتماع ملی، نشان دهنده اروپامحوری در ارائه نظریات است و کمتر به تفاوت های میان ملت های در حال توسعه با ملت های اروپای غربی توجه شده است. مطالعه حاضر با روش تطبیقی- تاریخی به بررسی الگوهای زمانی وقوع رخداد تشکیل اجتماع ملی و عوامل مؤثر بر آن، در میان 150 ملت دنیا پرداخته است. مطالعه با استراتژی بین موردی و با استفاده از تحلیل فازی به بررسی شروط مؤثر بر تشکیل اجتماع ملی یعنی شروط عاملیتی (عاملین داخلی و عاملین بیرونی) و ساختاری (ساختار داخلی و ساختار بیرونی) می پردازد. نتایج تحقیق نشان داد که در بررسی الگوهای زمانی تشکیل، تفاوت معنی داری بین مناطق مختلف جغرافیایی وجود دارد. همچنین بررسی شروط علّی مؤثر بر افزایش احتمال وقوع رخداد تشکیل اجتماع ملی در کل ملت های مورد بررسی، الگو و مسیر مهمی را نشان نداد؛ بلکه با بررسی ملت ها به تفکیک مناطق جغرافیایی، مشخص شد که ملت های هر منطقه از مسیرهای کم و بیش متفاوت، با توجه به عناصر ساختاری و عاملیتی خاص خود به مرحله تشکیل اجتماع ملی رسیده اند. بنابراین در بررسی کشورهای در حال توسعه توجه به شرایط زمانی و مکانی خاص آن ها، از اهمیت زیادی برخوردار است.